Gübrelemenin amacı: Toprakta eksikliği tespit edilen bitki besin maddelerini toprağa ilave etmek suretiyle, mümkün olduğu kadar yüksek bir bitkisel üretim ve kaliteli ürün elde etmektir. Yüksek verim ve kalite için bitki-besin elementinin tam olarak saptanması gereklidir.
Önce Toprak Analizi: Üretimi yapılacak bitkiye verilecek gübre miktarını bilmek için öncelikle yetiştirileceği toprağın analizlerinin yapılması gereklidir.
Usulüne Uygun Toprak Örneği Alma: Toprak analizlerinin doğru ve güvenilir olması için üretim yapılacak tarla veya bahçeden toprak örnekleri usulüne uygun olarak alınmalıdır. Usulüne uygun toprak örneği alma konusunda bilgi için http://www.tgae.gov.tr/www/tr/Icerik.asp?ID=750 web adresi kullanılabilir.
Verilmesi Gereken Gübre Miktarı: Alınan toprak örnekleri herhangi bir toprak analiz laboratuarın da analiz ettirildikten sonra, tarlanın bulunduğu bölge ve ekilecek bitkiye göre ilgili “Gübre Tavsiye Çizelgesi”nden yararlanılarak uygulanacak gübre miktarları belirlenir. Bu çizelgeler araştırma Enstitüleri tarafından bölgelere göre tarla koşullarında yürütülmüş olan araştırma sonuçlarından hazırlanmış olup aşağıdaki sayfalarda verilmiştir.
Gübrelemede Kullanılacak Gübre Çeşidi: Analiz edilen toprağın sonuçlarına göre ne kadar gübre verilmesi gerektiği aşağıda listeler halinde verilmiş çizelgelerden bulunabilir. Çizelgelerde gübreleme için gerekli olan azot (N), fosfor (P2O5) ve potasyum (K20) miktarları “saf madde” olarak verilmişlerdir. Bunların kullanılması gereken gübre cinsinden eşdeğerinin bulunması için, söz konusu gübrenin bünyesindeki bitki besin maddesinin miktarına göre aşağıda açıklandığı şekilde hesaplanarak verilmesi gereklidir. TOPRAK ANALİZ RAPORLARINDA SAF MADDE OLARAK TAVSİYE EDİLEN AZOT, FOSFOR VE POTASYUM MİKTARLARINI, KULLANILACAK GÜBRE ÇEŞİDİNE GÖRE ÇEVİRMEK İÇİN AŞAĞIDAKİ KATSAYILAR KULLANILIR 2 AZOTLU GÜBRE HESABI Toprak analiz raporunda analiz sonuçları saf madde azot olarak verilmiş ise hangi gübrenin ne kadar uygulanacağı, kullanılacak gübreye göre hesaplanmalıdır. Aşağıda kullanılacak azotlu gübre çeşidine göre çevirme katsayıları ve örnek olarak nasıl hesaplanacağı verilmiştir.
Amonyum Sülfat (AS, %21 Azot) gübresine çevirmek için 5,0 ile çarpılır.
- Kalsiyum Amonyum Nitrat ( CAN, % 26 Azot) gübresine çevirmek için 4,0 ile çarpılır. - Amonyum Nitrat (AN, %33 Azot) gübresine çevirmek için 3,0 ile çarpılır. - Üre (%46 Azot) gübresine çevirmek için 2,2 ile çarpılır. - Diamonyum Fosfat (DAP, % 18 Azot- % 46 Fosfor) gübresine çevirmek için 5,5 ile çarpılır. - Potasyum Nitrat ( KNO3, %44 Azot-%13 Fosfor) gübresine çevirmek için 7,7 ile çarpılır. Örnek Azotlu Gübre Hesabı: Eğer azotlu gübre olarak Amonyum Nitrat (%33) kullanılacak ise; Kullanılacak Azotlu Gübre miktarı= Analiz ile bulunan Organik Madde Değeri x 3,0 Raporda verilmesi gerekli azot miktarı saf madde olarak 9 kg ise; Kullanılacak Amonyum Nitratlı Gübre miktarı= 9 x 3,0 = 27 kg Amonyum Nitrat (%33 lük) / 1 dekar (1dönüm) araziye verilmelidir.
FOSFORLU GÜBRE HESABI: Toprak analiz raporunda, analiz sonuçları saf madde fosfor olarak verilmiş ise hangi gübrenin ne kadar uygulanacağı, kullanılacak gübreye göre hesaplanmalıdır. Aşağıda kullanılacak fosforlu gübre çeşidine göre çevirme katsayıları verilmiştir.
- Triple Süper Fosfat (%42) gübresine çevirmek için 2,3 ile çarpılır. - Diamonyum fosfat (DAP) ( % 18- %46) gübresine çevirmek için 2.2 ile çarpılır. Örnek Fosforlu Gübre Hesabı: Toprak analiz raporunda fosfor analiz sonuçları saf madde olarak verilmiş ise hangi gübrenin ne kadar uygulanacağı, kullanılacak gübreye göre hesaplanmalıdır. Eğer fosforlu gübre olarak TSP (Triple Süperfosfat ) kullanılacak ise; Kullanılacak TSP Gübresi miktarı= Analiz ile bulunan fosfor (P2O5) değeri x 2,3 Toprak Analiz Raporunda verilmesi gerekli fosfor miktarı saf madde olarak 8 kg ise; Kullanılacak TSP Gübre miktarı= 8 x 2,3 = 18,4 kg TSP/ 1 dekar (1 dönüm) araziye verilmelidir.
POTASYUMLU GÜBRE HESABI: Toprak analiz raporunda analiz sonuçları saf madde potasyum olarak verilmiş ise hangi gübrenin ne kadar uygulanacağı, kullanılacak gübreye göre hesaplanmalıdır. Aşağıda kullanılacak gübre çeşidine göre çevirme katsayıları verilmiştir.
- Potasyum Nitrat (%44-%13) gübresine çevirmek için 2,3 ile çarpılır. - Potasyum Sülfat (%50) gübresine çevirmek için 2,0 ile çarpılır. - Potasyum Klorür (%60) gübresine çevirmek için 1,7 ile çarpılır. Örnek Potasyumlu Gübre Hesabı: Eğer potasyumlu gübre olarak Potasyum Sülfat kullanılacak ise; Kullanılacak Potasyum Sülfat Gübresi miktarı= Analiz ile bulunan potasyum(K2O) değeri x 2,0 Raporda verilmesi gerekli potasyum miktarı saf madde olarak 7 kg ise; Kullanılacak Potasyum Sülfatlı Gübre miktarı= 7 x 2,0 = 14 kg Potasyum Sülfat/ 1 dekar(1 dönüm) araziye verilmelidir.
